Chủ Nhật, 19 tháng 9, 2010

Hoa Huỳnh

Đăng ngày: 19:36 22-02-2010
Thư mục: Quỳnh Hương
Hoa Huỳnh
Hương ngát đài trang
Hoa tươi nở vội
Sớm tàn trong đêm

huỳnh hoa nở rộ vào đêm lạnh

minh nguyệt tỏa sáng một vầng trăng

nhựt lên hoa tàn đi trong nắng

khiến cho lòng ta chợt thấy buồn.

Cây quỳnh (Epiphyllum) nguyên gốc từ tiếng Hy Lạp, gồm chữ Epi là "trên" và phyllum là "lá"; như vậy epiphyllum là "trên lá"; hoa, trái và hạt, cành của cây quỳnh đều bắt đầu ngay ở lá. Tuy nhiên gọi là lá cũng không đúng vì quỳnh chỉ có cành, và cành biến thể trông giống như lá vậy. Cây quỳnh nguyên giống chính là cây dại mọc bám vào thân cây trong rừng nhiệt đới tại vùng Trung và Nam Mỹ.

Theo sách Epiphyllum của tác giả người Đức Marga Leue thì hoa quỳnh được các thủy thủ người Âu khám phá lần đầu tiên tại nam Mỹ cách nay 250 năm nhưng chỉ một thế kỷ sau đó hoa mới được biết nhiều tại Anh trước tiên rồi sau đó lan tràn sang Pháp, Đức và toàn Châu Âu. Thập niên 1920 hoa quỳnh mới sang tới Mỹ và trở thành lò sản xuất hoa quỳnh pha giống (hybrid) hàng đầu thết giới.
Phần lớn cây quỳnh thường thấy ngày nay là quỳnh hybrid, tiến triển qua nhiều năm ghép phấn của các loại hoa quỳnh.

Cây quỳnh dại mọc trên thân cây khác, sống nhờ chất đất mùn ở vỏ cây, chứ không phải là loại cây sống nhờ vào cây khác bằng cách hút nhựa của cây mọc nhờ. Tuy sống trong thiên nhiên, nhưng không khí nóng và khí hậu ẩm ướt không làm thối rễ cây vì nước chảy thoát va cây quỳnh được tàn lá che khuất tia nắng nóng của mặt trời. Vì vậy khi trồng quỳnh, người ta pha/i tìm chỗ mát với ánh sáng đã được gạn lọc cho cây có điều kiện sống hệt trong thiên nhiên.

Hoa Quỳnh không khó tính lắm đâu. Hoa quỳnh không cần nhà kiếng (greenhouse) chỉ cần mái che mưa nắng, sương gió và khí lạnh tuy quỳnh cũng chịu đựng khô hạn rất khoẻ và sống dai trong môi trường thiên nhiên với đất trong cậu phải xốp và thoát nước. Quỳnh không sống được trong môi trường ướt át, ẩm là tốt nhất và chịu khó bón thì quỳnh mới chịu ra hoa và sống trên chục năm là thường.
Ngay cả có bỏ bê thì quỳnh vẫn sống nhưng không thể "khai hoa nở nhụy."

Hiện nay người ta chủ yếu thích loại quỳnh hybrid vì đủ màu sắc (ngoại trừ màu xanh dương) và hoa có thể sống đến vài ba ngày thay vì chỉ vài tiếng đồng hồ như quỳnh Việt Nam có tên La Tinh epiphyllum oxypetalum và chỉ có một màu duy nhất là trắng.

Theo hội Epiphyllum Society of America, hội Quỳnh hương lớn nhất của Mỹ có trụ sở tại Monrovia gần Los Angeles thì hiện nay có khoảng hơn 10,000 loại hybrid có đăng ký bản quyền và có tên gọi riêng của mình. Khi thấy chữ epiphyllum ghép với một từ khác không phải La tinh như epiphyllum Saigon, epiphyllum Madonna... thì đó là loại quỳnh lai giống.

(Chiaki Sưu tầm)

Quỳnh Hương
I. Giới thiệu về cây Hoa Quỳnh
Hoa Quỳnh là một trong những loài cây chiếm lĩnh sa mạc, được mệnh danh là “Nữ Hoàng Cuả Bóng Đêm” - thành viên trong họ xương rồng. Bình thường nhìn chúng chỉ tương tự như một bụi cây héo rũ quanh năm. Hoa Quỳnh rất hiếm khi được nhìn thấy cũng sự xuất hiện vô cùng kín đáo và ngắn ngủi. Vào một đêm giưã muà hè, hoa Quỳnh khoe sắc trong màn đêm huyền ảo, trang nhã mà vô cùng sắc xảo, làm tràn ngập hương hoa cả một khoảng không gian, để rồi sau đó khép lại mãi mãi dưới những tia nắng đầu tiên xuất hiện.
Cây quỳnh (Epiphyllum) nguyên gốc từ tiếng Hy Lạp, gồm chữ Epi là "trên" và phyllum là "lá"; như vậy epiphyllum là "trên lá"; hoa, trái và hạt, cành của cây quỳnh đều bắt đầu ngay ở lá. Tuy nhiên gọi là lá cũng không đúng vì quỳnh chỉ có cành, và cành biến thể trông giống như lá vậy. Cây quỳnh nguyên thuỷ chính là cây dại mọc bám vào các thân cây ở các khu rừng nhiệt đới tại vùng Trung và Nam Mỹ. (Quỳnh sống cộng sinh chứ không phải sống ký sinh).
Vùng sinh sống
Sonoran, sa mạc Chihuahuan, miền Nam sông Arizona, bang Texas và Mexico.
Đặc tính
Mọc hoang dã trên sa mạc và ở những lớp đất bồi giưã độ cao 600 và 1150 m, ưa bóng râm cuả sa mạc.
Hoa Quỳnh thuộc họ Xương Rồng Cactaceae , nhóm Epiphyllum
Hoa Quỳnh tên tiếng Anh là Night Blooming Cactus.
Ngoài Quỳnh Việt Nam chỉ có sắc trắng với tên khoa học Epiphyllum oxypetallum, còn có
- Quỳnh đỏ Epiphyllum Ackermannii (hình minh hoạ)


- Quỳnh Epiphyllum Hybrids là kết quả của quá trình lai tạo, cấy ghép từ Quỳnh nguyên thuỷ với các loài Xương Rồng khác như Selenecereus , Hylocereus , Heliocereus , Nopalxochia ...tạo ra những loại hoa Quỳnh có rất nhiều màu : hồng , da cam , tím , vàng ...với kích thước hoa rất thay đổi.
Nhìn cây hoa quỳnh người ta khó phân biệt đâu là lá, đâu là thân bởi cây có bộ phận thân giống như phiến lá, bản rộng, dẹp, màu xanh và có gân ở giữạ. Hoa mọc ở kẽ những vết khía của thân (phần dẹp và rộng bản).
Theo quyển "Epiphyllum" của tác giả người Đức Marga Leue thì hoa Quỳnh được các thủy thủ người châu Âu khám phá lần đầu tiên tại nam Mỹ cách nay 250 năm, thế nhưng mãi đến một thế kỷ sau đó hoa Quỳnh mới được biết nhiều tại Anh rồi sau đó lan tràn sang Pháp, Đức và toàn Châu Âu. Đến thập niên 1920 hoa Quỳnh mới sang tới Mỹ và nơi đây trở thành lò sản xuất hoa quỳnh lai giống (hybrid) hàng đầu thế giới.(trong tất cả các bài sau này cuả Muggle từ Hybrid dùng cho tất cả các loại cây hoa lai giống không thuần chủng)

Phần lớn cây quỳnh thường thấy ngày nay là quỳnh hybrid, tiến triển qua nhiều năm ghép phấn của các loại hoa quỳnh.
Cây quỳnh trong tự nhiên mọc trên thân cây khác, sống nhờ chất đất mùn ở vỏ cây, chứ không hút nhựa của các loại cây này. Tuy sống tự nhiên trong các vùng khí hậu nóng và độ ẩm rất cao, rễ cây không hề bị thối rửa do cấu trúc rễ không bị * đọng nước và thân cây thường được các tàn lá cây chủ cản bớt sức nóng trực tiếp từ ánh nắng mặt trời. Vì vậy khi trồng quỳnh, người ta phải đưa vào chỗ mát với ánh sáng gián tiếp cho cây có điều kiện sống như trong thiên nhiên.
Hoa Quỳnh không khó tính lắm đâu. Không cần trồng hoa trong nhà kiếng (greenhouse), chỉ cần mái che mưa nắng, sương gió và khí lạnh với đất trong chậu phải xốp và thoát nước là đủ để cây phát triển được. Quỳnh sống dai trong môi trường tự nhiên và chịu khô hạn rất tốt. Ngay cả có bỏ bê thì quỳnh vẫn sống tuy nhiên cây không ra hoa. Do đó, Quỳnh cần được chăm bón thường xuyên để cho hoa và mang lại tuổi thọ lâu dài cho cây. Lưu ý rằng Quỳnh không sống được trong môi trường quá nhiều nước.
Hiện nay người ta ưa chuộng loại quỳnh hybrid vì màu sắc rất phong phú (ngoại trừ màu xanh dương) và hoa có thể nở được trong vòng vài ba ngày thay vì chỉ vài tiếng đồng hồ như quỳnh Việt Nam.
Theo hội "Hoa Quỳnh Hoa Kỳ", hội Quỳnh hương lớn nhất của Mỹ có trụ sở tại Monrovia gần Los Angeles, thì hiện nay có khoảng hơn 10,000 loại hybrid có đăng ký bản quyền và có tên gọi riêng. Quỳnh lai giống (Quỳnh hybrids) thường có tên gọi là Epiphyllum ghép với một từ khác không có gốc La tinh như epiphyllum Saigon, epiphyllum Madonna...

II. Hoa Quỳnh
Hoa có dạng hình giống kèn Trumpet. Hoa chỉ nở duy nhất một đêm vào khoảng tháng 6 hoặc tháng 7. Cánh hoa mỏng như lụa, bề mặt như phủ sáp nhưng lại rất mềm mại trong sắc trắng với nhị vàng đẹp lộng lẫy., cuống hoa được phủ lên một màu đỏ cam, với những chiếc gai nhỏ, ngắn. Đường kính hoa khoảng 10 cm và có thể đạt tối đa là 20 cm. Hoa có mùi hương thơm nhẹ nhàng thanh tao, nhưng lại không kém phần nồng nàn, quyến rũ làm thơm ngát cả một vùng không gian xung quanh.
Trái hình bầu dục độ dài khoảng 8 cm . Ngồi ngắm hoa quỳnh nở , người ta có thể quan sát bằng mắt thường các cánh hoa từ từ hé nở để dần đạt đến kích thước tối đa, rồi sau đó các cánh hoa cụp dần và tàn lụi. Hoa nở vào khoảng 9 đến 10 giờ tối, và lại tàn rất nhanh vì thế hoa quỳnh càng trở nên hiếm hoi không phải vì chúng không tồn tại mà vì hiếm hoi người chiêm ngưỡng. Người chơi hoa quỳnh phải chờ đợi công phu, kiên nhẫn mới có dịp được tận mắt ngắm hoa nở.
Vào những đêm trăng sáng,dưới ánh trăng huyền ảo, vừa uống trà, vừa ngâm thơ và thưởng thức nét đẹp khi hoa quỳnh nở là một thú chơi tao nhã của lớp người cao sang quyền quý ngày xưạ "Khi xem hoa nở khi chờ trăng lên".
Quỳnh được trồng trong bồn, chậu để dễ di chuyển khi muốn xem hoa nở. Ta có thể trồng Quỳnh bằng cách cắm cành.








Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét